Violet Laverman van Building Business interviewde Alex Sievers over de participatiesamenleving. Hieronder haar artikel:
In arme wijken dreigt gettovorming te ontstaan als gevolg van de participatiesamenleving. Dat blijkt uit een onderzoek van TNS Nipo. Twintig procent van de bevolking blijkt niet bereid zich voor de samenleving in te zetten. Building Business sprak Alex Sievers, Beyond Now. Hij is al jaren groot voorstander van de participatiesamenleving. Bij 80 procent van de bevolking zal de omschakeling naar de participatiesamenleving die het kabinet-Rutte voorstaat, waarschijnlijk weinig problemen geven. Maar arme wijken waar de bewoners weinig onderling contact hebben, dreigen de dupe te worden, aldus het onderzoek onder duizend burgers.
“Als de overheid van alle mensen verwacht dat bewoners taken van de overheid gaan overnemen, zal dat in sommige wijken goed gaan. Maar andere buurten kunnen afglijden en getto’s worden zonder extra inzet van de overheid,” meldde Peter Kanne van TNS Nipo bij het wereldkundig maken van het onderzoek. Zijn collega Hein Albeda, die gespecialiseerd is in burgerparticipatie, voegde daaraan toe dat de burgerkracht niet overal gelijk is. In de ene wijk zijn burgers volgens hem meer genegen de buren te helpen dan in andere. “Zo kan de nadruk op eigen kracht de ongelijkheid versterken. Wie in de verkeerde wijk woont, heeft pech.”
Hondenpoep
TNS Nipo onderzocht of burgers bereid zijn bepaalde taken te vervullen, van het opruimen van de rommel op straat en het onderhoud van openbaar groen, tot het verzorgen van buren, vrienden of familieleden. Hieruit blijkt dat veel mensen al voor elkaar en de omgeving zorgen, vooral in buurten waar veel onderling contact is. Maar weinig burgers zijn bereid nog extra tijd te steken in het opruimen van hondenpoep, het corrigeren van hangjongeren en het legen van prullenbakken.
Opvallend is dat de bereidheid in een buurt om een steentje bij te dragen afhankelijk is van de bevolkingssamenstelling. Ongeveer twintig procent van de bevolking blijkt weinig zin te hebben om zich in te zetten voor de gemeenschap. De helft van hen zijn ‘welgestelde passieven’, vaak relatief jong met goedbetaalde banen. De andere helft zijn ‘armere passieven’. Het zijn mensen met weinig geld die vaak in flats wonen waar ze hun buren nauwelijks kennen.
Apathie
“De vraag die we kunnen stellen is of het wel zo erg is dat twintig procent vooralsnog niet meedoet,” zegt Alex Sievers hierover. Sievers is eigenaar van Beyond Now, dat conceptontwikkeling en visiestudies in de vastgoedmarkt doet. Hij was een van de bedenkers van de ‘Seniorenstad’ en is al jaren voorstander van de participtaiesamenleving. “Ons land is opgebouwd rondom veiligheid en welvaart. Daardoor ontstaat een zekere apathie. Nu maken we de sprong naar de participatiesamenleving. Beleid daarin zal vast niet voor iedereen goed uitpakken. Maar dat was in de welvaartstaat ook al niet zo, daarbij viel de helft buiten de boot. Ik denk dat de participatiesamenleving een bredere ‘dekking heeft.”
In een reactie op het onderzoek van TNS Nipo, zegt Sievers: “De minder welgestelde groep is natuurlijk veel kwetsbaarder dan de rijkere mensen. Die laatste groep, zo laat de geschiedenis ook zien, zal op latere leeftijd wel met burgerkracht investeren in hun buurten. Het kennen van buren is ook geen verplichting, en zeker niet als de leefbaarheid er niet onder lijdt. Zou overigens wel een aardig buurtexperiment zijn: verplicht kennen van je buren en delen van de verantwoordelijkheid voor het wel en wee in de buurt op een ander niveau dan de (gemeentelijke) overheid. En dat dan in een bestaande buurt met een wat armere bevolking.”
Sievers: “In mijn optiek zou je, als je vindt dat ons land geen arme buurten en wijken mag hebben, ook in zulke wijken mensen ambassadeur kunnen maken om de leefbaarheid te verbeteren. Deze ambassadeurs zouden ook voor hun activiteiten gewaardeerd kunnen worden. Dat hoeft geen financiële waardering te zijn. Aspecten als trots, respect en status kunnen ook een zekere rol spelen. Hospitality lijkt me in een dergelijk veranderingsproces ook een kernwoord.”
Durven loslaten
“In algemene zin ben ik ervan overtuigd dat wanneer mensen zich thuis voelen in hun omgeving ze sneller dingen doen voor hun straat, hun buurt en de samenleving” zegt Sievers. Dat blijkt ook uit buitenlands onderzoek. Dat thuisvoelen is sterk afhankelijk van de leefstijlen van burgers. Aanhaken op wat verschillende leefstijlen aanspreekt is een eerste vereiste – in communicatie, verleiding, activiteiten, beheer, verantwoordelijkheid – om een verandering op gang te brengen. Een en ander gaat pas als ook de professionals durven loslaten.”
“Ook op dit vlak moet niet overal een zelfde aanpak worden gehanteerd. Varieer naar buurt, landsdeel en vooral naar leefstijl van bewoners.”
0 reacties