Ruim een jaar geleden las ik een opvallende en harde tweet. Bertho Nieboer twitterde “Eenzaamheid heeft een getal: voor het overlijden van mijn oma (90 jaar) kon volstaan worden met 19 rouwkaarten …”. Het stomme van zo’n bericht is dat het enerzijds voelt als een opmerkelijk bericht, terwijl we anderzijds met z’n allen heel goed weten dat als je zo oud wordt, je doorgaans niet meer een groot netwerk om je heen hebt. We hebben het maar te accepteren, lijkt de modus.
Ik heb het ook in mijn eigen omgeving gezien. Niet toevallig ook met mijn oma, die, dik in de 90, ook niet meer de aanhaking kon vinden bij andere mensen dan diegenen die ze al haar hele leven kende. Jongere familieleden met name. En als die familieleden dan op grote afstand wonen, worden de fysieke ontmoetingen zo klein in aantal. Ook wij stuurden niet veel rouwkaarten … En achteraf is het pijnlijk dat je blijkbaar niet meer hebt gedaan of hebt kunnen doen tegen die enorme vereenzaming. Of het veel te laat besefte. Echt veel te laat. We hadden het ook al kunnen zien aankomen toen ze nog slechts 69 was, daags nadat mijn opa overleed, en nog jaren bleef wonen in het huis waar ze samen al 40 jaar woonden in een straat die steeds minder met haar van doen had. Mijn oma verhuisde pas naar een andere omgeving, een aanleunwoning, toen ze daar fysiek ook aan toe was. Ze bleek op die nieuwe plek al helemaal niet meer in staat een nieuw sociaal leven op te bouwen. Zoals zoveel Nederlanders verhuisde mijn oma veel te laat. Niet zo gek, als je constateert dat er ook niet heel veel te kiezen is in woonconcepten.
Eén van de elementen in de missie van Beyond Now is het tegengaan van eenzaamheid. Hierin willen we graag een rol spelen vanuit onze expertise rond wonen, welzijn en zorg. We zetten daarbij in op twee koersen: (1) zorgen dat mensen niet vereenzamen, en (2) waar mogelijk de al vereenzaamde mensen betrekken in onze projecten. Met name bij die laatste groep beseffen we heel goed dat die groep moeilijk te bereiken is. De drempels om hen heen zijn vaak erg hoog. Zo’n twee jaar geleden werd ik gebeld door een man uit Brunssum. 72 jaar. Zijn vrouw was een jaar geleden overleden, en hij was sindsdien alleen op de wereld. Ik had hem nog nooit eerder gesproken, en hij belde mij omdat mijn telefoonnummer in een tijdschrift stond in het kader van een artikel over ons project senior smart living. Huilend aan de telefoon. Wat een impact. Het gesprek maakte me bijna sprakeloos. Of ik hem niet alsjeblieft vandaag nog aan een woning kon helpen in een omgeving waar hij weer iets kon betekenen …
Divers onderzoek van onder meer NPS/NIPO van de laatste jaren laat zien dat ongeveer 30% van de Nederlanders eenzaam is, waarvan 10% ernstig. Onder deze groep zijn veel oudere mensen, maar niet alleen ouderen. Ook onder jongeren bestaat het gevoel van eenzaamheid in hoge mate. Genoeg mensen (en redenen) dus om initiatieven te ontplooien om de eenzaamheid terug te dringen. Onze scope is die van participatie in ontwikkeling- en beheertrajecten in wonen. Dat doen we onder andere in het hiervoor genoemde senior smart living. En in een project dat we samen doen met Attifa, alwaar we 30 eenheden gemeenschappelijk wonen realiseren voor Marokkaanse senioren. De inzet in beide projecten is vergelijkbaar: de senioren doen alles wat ze zelf willen en kunnen, ook daadwerkelijk zelf. Wij faciliteren de senioren en de andere aspecten waarvoor een professionele touch onontbeerlijk is. Producten en diensten die wij daarvoor inzetten zijn doelgroepprofielen, co-creatie, participatieve visietrajecten, woonateliers, focusgroepen en excursies of studiereizen.
Meer weten over onze aanpak of hoe we kwaliteit ook zien? Onze visie op de participatiesamenleving lezen? Interesse in een real estate date? Reacties zijn altijd welkom.
Het tegengaan van eenzaamheid is één van de zes elementen in onze missie.
3 reacties
Jesse · 13/10/2014 op 11:45
belangrijk onderwerp Alex en Annelies. Het lijkt veel toegankelijker met internet maar dat maakt het wellicht allemaal nóg complexer in plaats van makkelijker.
Hoe kan je in fysieke ruimte dit onderwerp aanvliegen?
Alex Sievers · 14/10/2014 op 08:02
Hi Jesse,
Ik vind het altijd bijzonder dat je in Nederland zonder moeite een honderdtal openbare ruimten kunt aanwijzen waar mensen zich senang voelen, en daarmee opener staan voor ontmoeting, ontplooiing en het delen van eea. Een eerste stap in het tegengaan van eenzaamheid. En we kunnen ook zo maar een honderdtal plekken aanwijzen waar dat absoluut niet het geval is. Uit het naast elkaar te leggen van beide zijn lessen te trekken. Volgens mij gaat het dan om dingen als detaillering, een menselijke maat, afwisseling, verrassing, kleurgebruik, warmte. Om er maar een paar te noemen. Interessant in deze is de omschrijving die Manuel Castels enkele jaren geleden gaf van het toen nieuwe luchthavengebouw in Barcelona. Kort samengevat: prachtig en koud met veel glas, marmer en andere harde materialen, maar geen enkele plek voor de mens om tot zichzelf te komen.
Los van de openbare ruimte speelt vanzelfsprekend ook de fysieke bebouwde ruimte hierin een rol. Ik denk in eenzelfde manier.
Pauwelyn Charlotte · 22/10/2014 op 14:14
Beste,
Een zeer interessant onderwerp zeker in het kader van de vergrijzing en van de individualisering van de maatschappij. In Vlaanderen en Brussel creëren we Abbeyfield-huizen voor 55plussers: kleinschalig Zelfstandig Samen Wonen. Dit concept van participatief samenwonen heeft voor gevolg dat er minder eenzaamheid wordt ervaren, microsolidariteit ontstaat,…